Visitamos outro deses lugares por descubrir na bisbarra de Compostela. Acompáñanos en esta ocasión Nina Alvela, ela foi a xerente da Fundación polo Patrimonio de Rois ata que a falta de apoio institucional acabou co organismo.
Na Fundación polo Patrimonio de Rois colaboraron empresarios do municipio e veciños que axudaron, xunto coa corporación anterior, a pór en valor máis de 700 hórreos, 200 muíños, mámoas, cruceiros, e unha infinidade de patrimonio que agora queda de novo desprotexido ante a falta de axudas.
Nina explícanos que as eiras de hórreos eran moi comúns en Galicia; os traballos do campo foron sempre traballos comunais e na eira procesábanse os cultivos de toda a aldea ao mesmo tempo e por iso tamén os lugares de almacenamento estaban no mesmo lugar. A concentración parcelaria, unha evolución social cara a unha vida máis individualista e as novas construcións fixeron que os hórreos quedaran pouco a pouco dentro das leiras particulares e que a proximidade entre elas quedar a súa vez oculta.
En Rois podemos contemplar hórreos coa tipoloxía característica da Maia, distínguense por ter cepas no canto de pés e combinar nos balaustres a madeira coa pedra. As diferenzas entre os hórreos veñen dadas pola climatoloxía e a dispoñibilidade de materiais principalmente. Non é o mesmo ter un hórreo nunha zona tépeda como a que nos ocupa que en zona de costa onde o salitre pode estragar a madeira. As madeiras usadas eran carballo e castiñeiro ben secado e que unha vez ao ano recibía unha capa de graxa cunha especie de tinguidura para a súa protección.
Un dos traballos realizados pola fundación foi recuperar as cores cos que se construían antigamente os hórreos. Aínda que agora é moi común pensar que os hórreos tiñan cor madeira o habitual era usar cores, os máis comúns o vermello, o verde e o azul.
A Fundación polo Patrimonio de Rois chegou a catalogar no municipio 711 hórreos anteriores á década dos 50; algúns dos que estaban en peor estado desapareceron e outros seguirán o mesmo camiño se non se toman medidas. Sorprende descubrir a gran cantidade de patrimonio que ten Rois aínda que Nina Alvela ten a teoría de que aquí se descubriu porque se buscou e que si se fixese o mesmo en todos os concellos descubriríanse infinidade de restos de todo tipo e de todas as idades. No caso de Rois o máis antigo do inventariado serían as mámoas que datan do 5.000 antes de Cristo.
As eiras de hórreos son unha boa escusa para coñecer a un concello como Rois e poder comer en casa Ramallo, xogar ao golf ou simplemente gozar paseando polo camiño portugués.
[ngg_images source=”galleries” container_ids=”8″ display_type=”photocrati-nextgen_basic_slideshow” gallery_width=”800″ gallery_height=”600″ cycle_effect=”fade” cycle_interval=”5″ show_thumbnail_link=”1″ thumbnail_link_text=”[Show thumbnails]” order_by=”sortorder” order_direction=”ASC” returns=”included” maximum_entity_count=”500″]
