Bisbarra, 27 de agosto do 2024 – Este pasado domingo cumpríronse 7 anos da declaración de impacto ambiental, DIA, negativa para a mina de Touro e a Plataforma veciñal lembra que nin foi restaurada nin se parou a ameaza.
A loita da Plataforma Mina Touro O Pino NON ocupou no seu momento os medios de comunicación, como sucedeu coa canteira da Casalonga en Teo ou a mina de San Finx en Lousame, tres problemas medio ambientais que seguen se resolverse e aos que se suma nos últimos tempos ALTRI en Palas de Rei.
A Plataforma emitía estes días un comunicado no que lembraba a loita veciñal. A previsión da empresa Cobre San Rafael era abrir a mina no Nadal do 2017 pero as mobilizacións, os apios recibidos de distintos sectores da sociedade ademais de informes como os do ICOMOS ou o do matemático e experto en hidroloxía estadounidense Steven Emerman e as alegacións da Fraternidade internacional do Camiño de Santiago, da Sociedade Galega de Historia Natural ou da Federación Ecoloxista Galega frutificaron, a finais de xaneiro de 2020, na DIA negativa.
A restauración dos terreos, para a que presuntamente a empresa Rio Tinto deixou 300 millóns de pesetas no 1988, era o seguinte paso pero a día de hoxe non se fixo. No ano 2000 Augas de Galicia asinaba un convenio coa USC, xa extinto, para estudar o mellor modo de afrontar a restauración pero nunca se rematou.
A realidade de Touro en este momento é que a mina non está aberta pero non seu sitio hai unha planta de residuos non perigosos que como explica a Plataforma “ recolle lodos de depuradoras que despois de mesturados con achas, deposítanse e amontóanse polos terreos da mina, metros e metros de espesor polas cortas abaixo, sen que se coñeza en que consiste este tipo de restauración”.
A planta ven recibindo continuas denuncias pola emisión de olores “nauseabundos e insoportables” para os veciños das aldeas de Fonte Díaz e sobre todo Loxo. Os ríos Pucheiras, Portapego, Ameneiro Lamas, Burgo, Felisa que van aos ríos Lañas e Brandelos e de aí ao río Ulla levan máis de tres décadas recibindo esa contaminación mentres a empresa argumenta que son “canles de pouca importancia”.
No 2018 a Xunta de Galicia esixe a empresa que cesen eses vertidos e pídelle á empresa un proxecto de drenaxe integral das augas que se ten que concretar nunha canle perimetral, que no seu día eliminaran. Outra esixencia que a día de hoxe segue sen cumprirse.
Lonxe diso presentouse un proxecto temporal que propón un desvío das augas dos ríos Portapego, Ameneiro Lamas e Felisa a unha balsa de augas ácidas coñecida como a balsa do Vieiro. Esta balsa levaría as augas a unha depuradora e verteríanse ao rego Pucheiras, que actualmente xa está recibindo as augas do Vieiro sen autorización coñecida. A Plataforma considera que este proxecto só pretende baleirar a balsa do Vieiro “e ter, ademais de unha captación de augas boas herdada da anterior explotación mineira, unha autorización de vertidos legalizada para cando volvan a iniciar a actividade mineira”.
Ameaza de reapertura
A ameaza dunha reapertura continua pese a todo este historial. A empresa presentou un novo proxecto que foi declarado pola Xunta de Galicia, o pasado 24 de xuño, como Proxecto Industrial Estratéxico.
Ao mesmo tempo nos vindeiros meses o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia terá que resolver a demanda que Cobre San Rafael presentou contra a Xunta de Galicia pola DIA negativa; a Fiscalía de Medio Ambiente da Coruña ten abertas dilixencias penais de investigación sobre a situación que se está dando nos terreos da mina e as augas; Augas de Galicia ten enriba de mesa unha nova sanción á empresa da mina por vertidos industriais sen autorización procedentes da balsa de Bama, ademais de recursos por incumprimentos do proxecto de drenaxe temporal; a revisión da autorización integral da planta de residuos ou a autorización de vertidos ao rego Pucheiras das augas da balsa do Vieiro, ademais das dilixencias abertas no Xulgado de Arzúa por estas circunstancias.
Mentres a Plataforma Mina Touro O Pino NON segue pedindo apoios para loitar contra este novo intento de apertura e ven de abrir unha campaña de recollida de firmas na que podedes colaborar no seguinte enlace.
