A regulación de usos no casco historico que ven de ser aprobada e unha medida á que seguirán a revisión das ordenacións singulares non desenvoltas e a incorporación dos comercios históricos ao catalogo do Plan Especial
A reforma que acaba de comezar, do Plan Especial do casco histórico de Santiago de Compostela pode ser a de maior calado en varias décadas. O primeiro paso, xa dado, é a regulación dos usos que vai limitar e prohibir en todo o casco histórico tendas de recordos (só permitidos en espazos como a Trisca ou os Pexigos), tendas de produtos típicos (que se poderán integrar en tendas de alimentación) e espazos automatizados (máquinas de vending, taquillas, lavanderías…).

Usos permitidos, prohibidos e condicionados
Na modificación de usos do casco histórico, que se publicará este venres no DOGA, prohíbese tamén os establecementos de xogo (casinos, salas de bingo e tendas de apostas). Ademais, mantense a prohibición da apertura de novos establecementos de hospedaxe en calquera das súas modalidades.
Os establecementos de ocio de categoría 4 (como pubs, discotecas ou café-concerto) son usos condicionados. A autorización de novos establecementos desta categoría estará condicionada á presentación dun estudo de repercusión que avalíe os efectos da súa implantación e un proxecto de medidas correctoras.
No caso do espazo que ocupa o supermercado situado no Pazo de Bendaña (o Froiz do Toural), que é un equipamento público, inclúese como “equipamento comercial necesario”, é dicir, terá que seguir habendo un supermercado nese inmoble, aínda que cambie a cadea.
Os cambios procurarán impulsar usos que sexan útiles para a zona e delimitar que axudas se poden conceder. Na actualidade traballase co Consorcio para recuperar unha liña de subvencións, xa usada nos anos 90, para a rehabilitación e conservación de comercios históricos, emblemáticos ou que teñen un valor sociocultural, entre outros.
Presentación da modificación puntual do lan Especial do Casco Histórico
Vivenda e comercio histórico
Pese a sensación de que a zona vella de Compostela perde poboación a realidade é que, segundo os datos do padrón, vive un 26% máis de xente que en 1996. A percepción de perda de veciños e consecuencia de que algunhas das rúas máis turísticas perderon moita máis poboación que outras.
Todos estes cambios foron presentados en rolda de prensa polo concelleiro responsable, Iago Lestegas, Lestegás que estivo acompañado da xefa de sección de Planeamento Urbanístico, Esther Sánchez Espiñeira, e a xefa de sección de Xestión Urbanística, Pilar Rubín Paz.
Cambios que comezaron a planificarse en 2024 cunha providencia na que desde a concellería se pedía a elaboración dunha nova regulación de usos con cinco obxectivos: conter a tendencia de especialización funcional do comercio da cidade histórica en actividades orientadas ao turismo; identificar os eixos e zonas onde é necesario manter o uso comercial característico das plantas baixas dos edificios; priorizar a implantación e continuidade dos comercios de proximidade que atenden as necesidades cotiás dos residentes; protexer os comercios históricos e de interese sociocultural que forman parte da memoria colectiva da cidade; e establecer as condicións para a oferta de bens e servizos que non proporcionen servizo directo aos residentes.
Lestegás explicou o que a nova regulación establece en materia de agrupación e división de vivendas, que xa estaba permitida no Plan Especial de mais cunhas condicións determinadas que agora se modifican. A nova normativa permite dividir ou agrupar vivendas sempre que non se altere a estrutura parcelaria protexida nin os elementos catalogados e sempre que as vivendas resultantes teñan o programa mínimo definido nas Normas de habitabilidade de Galicia, unha superficie mínima de 40 m2 útiles e cumpran o requisito de vivenda exterior.
Tras a aprobación inicial desta modificación puntual da regulación de usos, Urbanismo traballará noutros dous eixos. Por un lado, na revisión das ordenacións singulares non desenvolvidas, é dicir, “eses ámbitos dentro da cidade histórica que nestes 30 anos non foron desenvolvidos”. Por outro lado, na incorporación dos comercios históricos ao catálogo do Plan Especial e a adaptación deste á Lei de patrimonio cultural de Galicia de 2016.
Se estas medidas funcionaran poderíamos ver unha cidade histórica con máis poboación que atraería máis comercio de proximidade e mudaría esa sensación dun casco vello ocupado exclusivamente por turistas. A presentación de medidas sempre a carón dos técnicos ofrece a confianza necesaria aínda que nada garanta os resultados.