Un sempre necesita un sitio onde escapar, un lugar ao que non se tarde moito en chegar e que nos ille de todo durante o tempo necesario para recuperar a cordura, o Pazo do Faramello é un deses sitios.
Situado, literalmente, sobre o camiño portugués nace á vez que a primeira fábrica de papel de Galicia e que sería durante 200 anos unha referencia industrial na comunidade. Foi o italiano Marqués de Piombino quen tras, din, namorarse dunha galega volveu á súa terra, reuniu as súas pertenzas e a 20 homes e volveu a Galicia. Entre os italianos que o acompañaron estaba Jacobo Gambino cuxo fillo José, nacido no Pazo, converteríase no gran mestre da escultura barroca galega deixando na capela do Faramello (1727) un retablo que dá boa mostra diso.
O pazo é un exemplo de como usar os espazos naturais sen alteralos; construído aproveitando as terrazas que baixan polo canón do río Tinto, afluente do Sar, e no medio dunha fraga de carballos senlleiros.
Hoxe en día os arquitectos máis modernos sitúan cubertas vexetais sobre os teitos dos edificios, algo que aquí fíxose no XIX poñendo un xardín francés sobre o tellado da antiga fábrica. A presa que desviaba a auga cara ao muíño industrial sitúase na contorna da roca coñecida como “as tetas da posadeira”, un lugar místico que dividía dous poboados celtas e no que tradicionalmente os peregrinos sentaban a descansar, á roca atribuíanselle propiedades curativas pero o que se resulta evidente é que un momento nese lugar alivia a alma e axuda a pensar. Ademais de todos estes espazos o Camiño Portugués atravesa os terreos do Pazo do Faramello bordeando o río Tinto, un tramo do camiño que se mantivo intacto ao longo dos séculos aínda que nos últimos anos as autoridades achegasen a ruta á estrada xeral privando aos camiñantes dunha das zonas máis especiais da ruta.
A situación en plena natureza e o coidado que se tivo en non alterala fai que exista un ecosistema cheo de vida, aves como o martín pescador ou a garza real, nutrias, raposos vermellos, esquíos, furóns… un verdadeiro paraíso que se conservou intacto desde hai séculos.
Pero ademais os espazos engadidos polo home intégranse á perfección; o xardín que Alfonso XIII mandou construír cando veraneou aquí, a terraza barroca de cerdeiras xaponesas, ou a adega reconvertida en sa de exposicións son mostras do coidado que se tivo á hora de engadir novos espazos; o mesmo que se ten hoxe en día, na actualidade trabállase nunha parcela na que se plantarán 79 árbores en homenaxe ás vítimas do accidente de Angrois á vez que se deseña un novo pavillón de eventos de cara ao próximo verán*.
Non se pode dicir que o Pazo estea cheo de historia xa que o Pazo é historia; Pardo Bazán, Cela, Rosalía de castro ou Pérez Lujín, que o incluíu en “La casa de la troya”, falaron del; o castro dá Raiña Lupa está nun das súas marxes; na vella fábrica escondéronse as armas que se usarían contra os franceses; e, por se todo isto fose pouco, o señor do Pazo é o único que ten a honra de poder entrar na catedral a cabalo grazas a un privilexio real de 1815.
E todo a 15 minutos de Compostela e 10 de Padrón, sen dúbida a visita e obrigada.
*esta referencia corresponde co momento da publicación do artigo en papel, no 2014; hoxe ese novo espazo está xa operativo. Para contactar co Pazo pódese visitar a páxina pazofaramello.com ou chamar ao teléfono 675 04 15 55
