Compostela, 7 de setembro do 2023 – A Casa do Taberneiro, no número 15 da rúa de San Pedro, acolle este venres un coloquio sobre o turismo que ten como base o libro “Contra el turismo. ¿Podemos seguir viajando? do francés Rodolphe Christin.
Rodolphe Christin (1970), é un sociólogo e investigador sobre o que significa viaxar e a industria turística. Ven de publicar en Ediciones El Salmón o mencionado libro. No coloquio participarán Salvador Cobo (Editor y traductor); Monse Vilar (presidenta da Asociación Veciñal A Xuntanza); e Isabel Nieto (secretaria general de CNT Compostela).
A cita será as sete da tarde este venres día 8. En Lindeiros quixemos dirixirlle unhas preguntas ao autor despois de ler algunhas páxinas do libro. Coa colaboración da editorial El Salmón, que remitiu e traduciu preguntas e respostas para nos, comenzamos falando de que considera Rodolphe Christin o que é un turismo tóxico
“A toxicoloxía do turismo é inherente ao seu desenvolvemento. É difícil definir criterios máis aló dos cales o turismo se volvería tóxico. Se observamos os excesos do que se coñece como sobreturismo ou saturación turística, veremos que non son novos: algúns lugares levan moito tempo sendo vítimas do seu propio éxito, con usos turísticos que chocan cos costumes da poboación local e a integridade dos espazos naturais e sociais.
Máis recentemente, o gigantismo da industria turística multiplicou as súas repercusións negativas, volvéndoas espectaculares e mediáticas e, sobre o terreo, volvendo insoportable o turismo. Pero a cuestión é aínda máis ampla: unha economía baseada no crecemento contén no seu principio a multiplicación dos prexuízos turísticos”.
Algúns profesionais sosteñen que o único turismo sustentable é o turismo controlado… que opina vostede?
“Para eludir os problemas e as protestas ás que se enfronta o turismo, tanto os axentes públicos como os privados propoñen a seguinte idea: fronte ás excesivas concentracións dos fluxos turísticos en determinados lugares emblemáticos, habería que desviar devanditos fluxos pondo en valor enclaves turísticos secundarios e creando novos estímulos que atraian aos visitantes. Tamén se propuxo aumentar os horarios de apertura: abrir os sitios día e noite, e se é posible todo o ano, tamén en nome dunha desconcentración dos fluxos turísticos. Á parte de que os visitantes que acoden por primeira vez non o permitirán (é posible visitar París por primeira vez sen ver a Torre Eiffel?), como imaxinar que aumentar o número de enclaves turísticos durante todo o ano, as 24 horas do día, resolverá os problemas que expón o turismo?
Esta falsa solución é, en realidade, unha forma de seguir desenvolvendo o turismo explotando o que aínda non foi explotado. O turismo continúa alagando os territorios, e mesmo a existencia. En Francia escóitase a miúdo que o 80% dos turistas visitan o 20% do país, así que poden imaxinarse o potencial que quedaría por «pór en valor»! Este engano leva a controis cada vez máis estritos da mobilidade en nome da ecoloxía, e dunha repartición equilibrada dos visitantes, sen cuestionar o imperativo do crecemento. Pronto entraremos nunha distopía na que non se permitirá ningunha espontaneidade”.
O turismo ten un interese económico innegable, pero os economistas afirman que unha porcentaxe moi elevada do gasto queda en orixe. Que importancia cre que ten este debate para o futuro do turismo? Por onde debería ir o futuro do turismo segundo vostede?
“Entre os argumentos a favor do turismo, o das riquezas xeradas ocupa o primeiro posto. E non se pode negar: os lugares conquistados pola economía turística dependen dela. Pero isto non significa que a riqueza xerada estea ben distribuída; a escala internacional, por exemplo, o turismo non resolveu en absoluto o problema da pobreza nos países do Sur. O turismo crea actividade e emprego, a miúdo de forma estacional, aínda que nas nosas rexións está a imporse a idea do turismo de catro estaciones, de modo que o turismo xa non dá tregua nos territorios que conquista.
Con todo, o confinamento demostrou a gran escala que o turismo é en realidade unha economía fráxil: basta que unha rexión se vexa afectada pola inseguridade para que o número de visitantes caia en picado. Depender de fluxos exteriores á rexión é perigoso para a autonomía e a independencia. Os perigos meteorolóxicos asociados ao cambio climático (incendios, ondas de calor, tormentas, etc.) aumentarán este tipo de riscos.
Hai que organizar un decrecemento do turismo e crear diversidade socioeconómica nos territorios, para reforzar a súa resiliencia, se me permiten usar este termo desgraciadamente de moda. De maneira máis global, hai que organizar vastos debates democráticos, como uns debates sobre o «Estado Xeral da vida aquí», co fin de disuadir á xente de viaxar a diario, de modo tal que a nosa existencia nos territorios das nosas vidas cotiás vólvase máis natural e convivencial”.
Con estas respostas, e o debate aberto en Compostela este verán, o coloquio do venres día 8 , as sete da tarde na Casa do taberneiro, preséntase sen duda interesante.
